Yeme Bozuklukları
Ä°nsanlar olarak yemekle olan iliÅŸkimiz karmaşık bir hal alabilir. Bazıları için yemek yemek, daha mutlu ve saÄŸlıklı bir yaÅŸam tarzı sürdürmek için ihtiyaç duydukları besinleri almanın bir yoludur. Ancak diÄŸerleri için yemek olumsuz duygularla baÅŸa çıkmak için bir mekanizma olarak kullanılabilir. Ä°kinci kategoridekiler, genellikle yemeÄŸin yaÅŸamlarında oynadığı bu uygunsuz rolle mücadele içine girebilir, kendilerini yeme bozukluÄŸu ve yaÅŸamı daha zor hale getirebilen diÄŸer bozukluklarla uÄŸraşırken bulabilirler. Ancak burada umut vaat eden ÅŸey, bu durumun böyle ilerlemek zorunda olmadığıdır; yeme bozukluÄŸunuzun hayatınızı ve sizi kontrol etmesine engel olabilirsiniz. DoÄŸru bir yardımla, yiyecekle olan iliÅŸkinizi düzeltebilir ve rahatsızlığınızın altında yatan nedenleri öÄŸrenerek semptomlarınızı yönetebilirsiniz.
​
Yeme bozukluÄŸunuz olduÄŸunu düÅŸünüyorsanız ve iyileÅŸme yolculuÄŸunuza nasıl baÅŸlayabileceÄŸinizi merak ediyorsanız, burada size yeme bozuklukları ve bir sonraki adımınızın ne olabileceÄŸi hakkında yol gösterici bilgiler vereceÄŸiz.
​
​Yeme bozuklukları, ağır fiziksel semptomları ve sonuçları olan, insan yaÅŸamını tehdit eden, ciddi bir rahatsızlık olmasının yanı sıra elbette tedavi edilebilirlerdir. Çok çeÅŸitli yaÅŸtan, cinsiyetten, dinden, sınıftan ve etnik kökenden insanı etkiler. Yeme bozukluÄŸunun pek çok alt türü vardır. Bunlardan biriyle mücadele ediyorsanız, riski altında olduÄŸunuzu düÅŸünüyorsanız veya yeme bozukluÄŸu olan birini tanıyorsanız, bu rahatsızlıklar hakkında bilgi edinmek önemlidir. Semptomlarınız birden fazla alt alana iÅŸaret ediyor olabilir. Farklı yeme bozukluÄŸu türlerini okuyup ihtiyaç duyduÄŸunuz yardımı alabilmeniz için neyle mücadele ettiÄŸiniz hakkında bilgi edinmeniz oldukça elzemdir. Fakat en baÅŸta da bahsettiÄŸimiz gibi yeme bozukluklarının sonuçları zarar verici olabileceÄŸinden ötürü bir ruh saÄŸlığı uzmanıyla beraber disiplinler arası bir çalışma yürütmeniz çok daha yararlıdır.
Anoreksiya Nervoza
Ä°lk bahsetmek istediÄŸimiz rahatsızlık olan anoreksiya nervoza, kilo kaybı ile ilgili aşırı bir saplantı ile karakterize edilen ve bu bozuklukla uÄŸraÅŸanların kilolarını düÅŸük tutmak üzere tasarladıkları saÄŸlıklarını ve yaÅŸamlarının diÄŸer alanlarını tehdit edici davranışlarda bulunmalarına neden olacan bir yeme bozukluÄŸudur. Anoreksiya nervozada görülen belirtilerden birkaçı ÅŸu ÅŸekilde sıralanabilir: aşırı kilo alma ve “ÅŸiÅŸman” olma korkusu, gün içerisinde alınan kalori miktarını sınırlandırmak, genellikle çok az yemek yemek veya hiç yememek, aşırı kilo kaybı, yiyecekleri saklamak veya istiflemek, aşırı derecede egzersiz, kadınlarda adet dönemi görülmemesi, güçsüz kemik yapısını tetikleyen kalsiyum kaybı, kırılgan saç telleri ve tırnaklar, kabızlık, kas kaybı, düÅŸük vücut ısısı. Bu rahatsızlığın iki farklı tipi vardır. Birincisi kısıtlayıcı tip ikincisi ise tıkınırcasına yeme/kusma tipidir.
​
Ä°lki yiyecek alımını kısıtlama ile karakterize edilirken ikincisinde ise bununla beraber zaman zaman gelen yeme atakları ve ardından bu yiyecekleri vücutlarından atmak için yapılan kusma, laksatif kullanımı gibi davranışların eÅŸlik ettiÄŸini görürüz. Genellikle aklımıza bu rahatsızlığa sahip olan kiÅŸilerin çok zayıf olacağı fikri gelse de atipik anoreksiya nervozada diÄŸer kriterler karşılanırken kiÅŸinin kilosu ortalama veya ortalamanın üstünde olabilir.
​
Anoreksiya nervoza hastaları genellikle mükemmelliyetçi ve azimli bir kiÅŸilik yapısına sahip olurlar. Bu kiÅŸiler bebeklik ve çocukluk döneminde yanlış beslenme davranışlarına maruz kalmış olabilirler. Ayrıca depresif, boyun eÄŸici, utangaç ve obsesif kompülsif kiÅŸilik bozukluÄŸuna sahip gençlerde hastalığın görülme sıklığı daha fazladır. Cinsel istismar geçmiÅŸi bulunan, ebeveynleri ile arasındaki sevgi bağı düÅŸük olan kadınlarda da yine anoreksiya nevroza görülme riski diÄŸerlerine göre daha yüksektir.
​
Bulimia Nervoza
Bulimia hastaları anoreksiya nervozada görülen bazı semptomları paylaşıyor olsa da ikisi arasındaki en büyük fark, bulimia nervoza hastalarının her zaman kilolu olmadığıdır. Bunun yanı sıra blumina nevroza kalori kısıtlamasından ziyade aşırı yiyecek tüketimi ve kusma döngüsü ile karakterize edilir. KiÅŸinin ağırlığı, zayıf ve fazla kilolu arasında deÄŸiÅŸebilir. Bulimia nervoza bazı belirtilerini ÅŸu ÅŸekilde sıralamak mümkündür: fazla miktarda yiyecek tüketip sonrasında aldıkları kalorilerden kurtulmak için kusmak, ruh hali deÄŸiÅŸimleri, gizli davranışlar, sosyal olarak geri çekilme veya izole olma, müshil kullanmak veya egzersiz yapmak, bağırsak sorunları, diÅŸ çürüÄŸü ve kaybı, ÅŸiÅŸmiÅŸ tükürük bezleri, dehidrasyon.
​
Bulimia Nervoza’yı tek bir neden ile açıklamak mümkün deÄŸildir. Çevresel faktörler; aile etkileri, travmatik deneyimler, sosyal tutumlar gibi, genetik, vücudunun görünümüne dair kiÅŸideki memnuniyetsizlik, nörokimyasal ve geliÅŸimsel faktörler bu rahatsızlığın geliÅŸmesine katkıda bulunabilir.
​
Kaçıngan/Kısıtlı Yiyecek Alımı BozukluÄŸu
Kaçıngan/Kısıtlı Yiyecek Alımı BozukluÄŸu, kiÅŸinin oldukça seçici ve kısıtlayıcı gıda alımı sebebiyle yetersiz beslenme ile karakterize edilen yeme bozukluÄŸudur. Bu kiÅŸilerde yemek yemeye duyulan ilgi eksikliÄŸi, bazı yiyeceklerle ilgili yaÅŸanan duyusal sorunlar veya bazı yiyecekleri yeme korkusu gözlemlenebilir. En sık çocuklarda görülür, ancak yetiÅŸkinlik yıllarında da devam edebilir ve her yaÅŸta ortaya çıkabilir. Bu rahatsızlık nedeniyle vücudun gereksinim duyduÄŸu enerji ve besin ihtiyaçlarının karşılanamaması büyüme geriliÄŸi, kardiyovasküler sorunlar, yorgunluk gibi ciddi tıbbi sonuçlara neden olabilir. Biyolojik yatkınlık (aşırı duyarlılık gibi) yeme ile ilgili bir travma (örneÄŸin yemeÄŸin boÄŸazına kaçması gibi) ile birleÅŸip kiÅŸide yemek yeme ile ilgili olumsuz beklentilere, kısıtlamalara ve farklı yiyecekler denemekten kaçınmasına neden olabiliyor.
​
Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu
Tıkınırcasına Yeme BozukluÄŸu, haftada en az bir kere meydana gelen ve üç ay veya daha uzun süren tekrarlayan tıkınırcasına yeme atakları ile karakterize edilir. Bulimia nervoza hastaları tıkınırcasına yedikleri yiyeceklerden kurtulmaya çalışırken, bu bozukluÄŸa sahip olanlar ise yiyeceklerden kurtulmaya çalışmadan tekrar tekrar yeme atakları yaÅŸarlar. Bu ataklar, kontrol edememe veya durduramama hissi ile birlikte ortaya çıkar. Bu tür bir yeme bozukluÄŸu diyabet ve hipertansiyon gibi aşırı kilo alımının tetiklediÄŸi çeÅŸitli saÄŸlık sorunlarını beraberinde getirebilir. Yeme bozukluÄŸunun bazı belirtileri ÅŸu ÅŸekilde sıralanabilir: Genellikle normalden daha hızlı yemek yeme, fiziksel rahatsızlığa neden olana kadar çok miktarda yemek yemek, aç hissetmemeye raÄŸmen çok miktarda yemek yemek, yeme alışkanlıklarından utanç duymak ve bunları gizleme, tıkınırcasına yeme davranışından sonra kötü hissetmek.
​
Yeme bozukluklarının baÅŸka biçimleri de vardır ve bunların hepsi ciddi sonuçları olan rahatsızlıklardır. Ä°stikrarlı bir destek sistemi ve tedavi planı ile yeme bozukluÄŸundan kurtulmak mümkündür. Bir yeme bozukluÄŸu ile mücadele ediyorsanız ruh saÄŸlığı uzmanına danışarak yatarak ya da ayakta tedavi görmeniz çok önemlidir.